SPREUKEN-DICHTER WIJST DE WEG VOOR EEN GOED HUWELIJK

Het is niet zo moeilijk om je huwelijk kapot te maken. Dat klinkt misschien raar, maar het is denk ik echt zo. Je hoeft er niet zoveel moeite voor te doen om je huwelijk te ruïneren. Dat kan op vele verschillende manieren, snel of langzaam, bewust of min of meer onbewust, vriendelijk of wreed. Weet u wat veel moeilijker is? Dat is om je huwelijk te bewaren. Om je huwelijk te doen groeien. Het vraagt veel moed en kracht van man en vrouw om je huwelijk sterker te maken. Dat vraagt lef en openheid van beide levensgezellen. Dat vraagt kwetsbaarheid en geduld over en weer. Met één woord: je moet sterk zijn, als man en als vrouw. Een sterk huwelijk heeft sterke mannen en sterke vrouwen nodig.
 
Dat bedenk ik niet zelf. De HEERE geeft in de Bijbel ons daar heel concreet onderwijs over. In dit artikel staan we stil bij praktisch onderwijs hoe je een sterke man en een sterke vrouw kunt zijn. Zodat je ook een sterk huwelijk mag hebben. We putten daarvoor uit de wijsheid van Spreuken 31.

STERKE MAN
Spreuken 31 staat bekend om de lofzang op de deugdelijke vrouw. Maar wist u dat dit hoofdstuk met iets anders begint? Eerst gaat het over de sterke man. Wanneer ben je een echte vent? Wanneer ben je een sterke man? De moeder van koning Lemuël weet het antwoord op die vraag. Zij vertelt ons wanneer je echt een sterke vent bent.

DRANK EN VROUWEN
Lemuels moeder begint met twee hele concrete waarschuwingen. Allereerst zegt Lemuels moeder: “Geef je kracht niet aan de vrouwen” (vers 3). Kijk uit voor de verleidingen op het gebied van seksualiteit. Deze waarschuwing heeft vandaag niets aan kracht ingeboet. In Nederland zien we reclame voorbij komen in bushokjes waar overspel wordt aangeprezen. Mijn kinderen kunnen net lezen en zeggen: wat is dat voor reclame, pap? Pornografie is overal beschikbaar. Je kunt je anoniem op internet uitleven, en niemand die het ziet, niemand die het merkt. Maar de HEERE zegt het klip en klaar in de Bijbel: je gaat er kapot van. Het richt je te gronde. Het kan misschien stoer zijn om naar vrouwen te fluiten die voorbij lopen op straat. Het kan verleidelijk zijn om je te vergapen aan foto’s op het internet. Het kan fijn voelen om online pornografie te bekijken. Maar weet goed: je vernielt jezelf ermee én je huwelijk. Ga er niet in mee. Wees verstandig, wees wijs. Wees sterk.
 
En de tweede waarschuwing in vers 4: “het past koningen niet wijn te drinken.” Let er goed op hoe je omgaat met alcohol. Veel mannen zijn kwetsbaar voor drank. Het kan misschien stoer lijken om veel drank te drinken. Het geeft misschien een heerlijk vertrouwd gevoel, om ’s avonds het ene blikje na het andere blikje te openen en te legen. Maar weet dit, zegt Lemuels moeder: het is een levensgevaarlijke weg.

VERGETEN BELOFTEN
Het is zo schadelijk, zegt Spreuken. Je kan wel naar de fles grijpen en je even gelukkig voelen. Je kan wel dronken worden, zodat je de pijn van eenzaamheid en verdriet even wat minder ervaart. Maar door drank vergeet je wat echt belangrijk is (vers 5). Je vergeet de beloften die je gedaan hebt. Toen je geloofsbelijdenis deed. Toen je het ja-woord gaf aan je vrouw. Toen je voor Gods aangezicht uitsprak dat je trouw ambtsdrager zou zijn. Door drank blijf je juist wandelen op die verkeerde weg, zonder God en Zijn geboden. Door dronkenschap blijf je vast in de ketens van de duivel.

VERLOREN KRACHT
Als je blijft zondigen op het gebied van seksualiteit of drank, dan zal je het vanzelf ervaren. Je kracht gaat verloren (vers 3). Het zal al je energie en aandacht vragen. Je gaat je steeds meer schamen om wie je bent en wat je stiekem doet. De zonde gaat aan je knagen. Je weet: ik heb een dubbelleven. Iedereen denkt misschien wel dat ik hartelijk de Heere dien en liefheb, maar ze moesten eens weten … Jij weet wel beter: ik wandel in de duisternis.
 
Je zult merken: wat kost het een energie om in deze leugen te leven. Je hebt heel wat hoog te houden naar anderen, kerkmensen, geliefden, je eigen vrouw. Maar tegelijk merk je ook: stoppen met dit zondige gedrag is moeilijk. Want je collega’s en jij hebben altijd al zo met elkaar over vrouwen gepraat. Dan is het toch wel heel raar als je daar opeens mee stopt. Of je kijkt al zo lang naar porno op het internet, dat het een verslaving is geworden. Je voelt aan alles wel aan dat je moet stoppen, maar je wordt er steeds weer naartoe getrokken. Het lukt je niet. Je zit gevangen in je eigen zondige gedrag. En je kan jezelf wel voor je kop slaan dat je het zover hebt laten komen. Had je maar naar Gods wijze, liefdevolle waarschuwing geluisterd.

WEES STERK, MAN!
Wees sterk! Dat is de aansporing voor de man. Wil je een echte man zijn? Wees dan sterk en moedig. Zwelg niet in drank. Laat je niet verleiden door verkeerde vrouwen. Maar richt je hart op goede dingen. Neem het op voor mensen die kwetsbaar zijn (vers 8). Open je mond om rechtvaardig te spreken (vers 9). Zie om naar mensen die het moeilijk hebben (vers 10). Die hebben de hulp nodig van een sterke man. Help hen. Wees tot zegen voor hen. Helpen lijkt misschien soft. Een taak voor vrouwen. Maar nee, zegt de HEERE. Dit is de roeping voor de sterke man. Zie om naar kwetsbaren om je heen. Dan ben je echt sterk. En moedig. Dan zal de HEERE je zegenen. Dan zal ook je huwelijk opbloeien. Omdat je je richt op Gods Koninkrijk. Omdat je je hart zet op het volgen van Jezus Christus en het zoeken van Gods gerechtigheid. Man, wees sterk!

STERKE VROUW
Na dit onderwijs aan de man komt dat bekende lied. De lofzang op de deugdelijke vrouw. Persoonlijk vind ik deugdelijk wat stoffig klinken, maar dat kan aan mij liggen. In de Statenvertaling staat ‘deugdelijke huisvrouw’. Daar wordt het ook niet beter van. Wist u dat het Hebreeuwse woord ‘deugdelijk’ hetzelfde woord is wat in vers 3 gebruikt wordt voor ‘kracht’ (“geef je kracht niet aan de vrouwen”). Dat woord betekent: kracht, energie, welvaart, deugd. We kunnen deugdelijk dus ook vertalen met een woord dat iets meer tot de verbeelding spreekt: de lofzang op de sterke vrouw (vgl. ook de NBV). Kijk, dat is toch mooi als dat over je gezegd kan worden? Jij bent echt een sterke vrouw?! Wanneer ben je nu zo’n sterke vrouw? Of hoe word je dat? Heel kernachtig staat dat in Spreuken 31:30 samengevat.

UITERLIJK
Dat vers begint met een waarschuwing. “Bevalligheid is bedrieglijk en schoonheid vergankelijk” staat in vers 30a. Heel scherp legt Spreuken hier de vinger bij een onderwerp, wat denk ik een kwetsbare plek is voor veel vrouwen. Ik ben zelf natuurlijk geen vrouw, dus ik kan niet anders dan met terughoudendheid hierover spreken. Maar ik kan wel vrijmoedig doorgeven wat de HEERE zelf hierover zegt. En de HEERE zegt dat bevalligheid en schoonheid bedrieglijk en vergankelijk is. Het gaat hier over je uiterlijk, als vrouw. Over je uitstraling. Je charme. De indruk die je achterlaat bij anderen.

IS CHARME VERKEERD?
Wat wordt hiermee bedoeld? Is schoonheid zondig? Is het verkeerd om charmant over te komen? Nu, op zichzelf genomen is dat zeker niet verkeerd. In Spreuken en heel de Bijbel wordt schoonheid en charme niet veroordeeld als zondig. In Spreuken 5:18-19 wordt ronduit gezegd dat de man zich mag verblijden over de vrouw van zijn jeugd. En dat haar borsten je te allen tijde dronken mogen maken. Het is zelfs een opdracht: dool voortdurend rond in haar liefde. En nog andere voorbeelden: Abraham wist dat zijn vrouw Sara bijzonder knap was om te zien (Gen. 12:11-14). Over Rachel staat dat ze mooi was van gestalte en knap om te zien (Gen.29:17). En toen Esther voor de koning verscheen, zal ze bij wijze van spreken ook niet de eerste, de beste wollen trui aangedaan hebben, die in de kast lag (Esther 2:12-18).

BEDRIEGLIJK EN VERGANKELIJK
En toch staat in Spreuken 31 als waarschuwing dat bevalligheid bedrieglijk is en schoonheid vergankelijk. Wat betekent dat? De HEERE zegt hiermee dat je uiterlijk kwetsbaar is en tijdelijk. Als je op je uiterlijk je hart zet, dan word je echt niet gelukkig. Als je denkt dat jouw kracht zit in je voorkomen. Als je denkt dat je een sterke vrouw bent omdat je knap bent. Dan ben je een gewaarschuwd mens. Want je uiterlijk is zo kwetsbaar. Er kan zomaar een lelijk ongeluk gebeuren, waardoor je gezicht beschadigd raakt. En hoe mooi je ook bent, je zal altijd wel iets aan jezelf kunnen opmerken waar je minder trots op bent. En dan kan je zomaar onzeker worden. En bovendien, al heb je de beste botoxbehandelingen of de duurste chirurgische ingrepen, het klimmen van de jaren kan je daar echt niet mee verstoppen. Dat bedoelt Spreuken. Het is niet zondig als je mooi bent. Maar als je daar al je kracht en zekerheid in vindt, weet dan dat je bedrogen uitkomt. Je kracht zit niet in je uiterlijk.

VROUW, VREES DE HEERE
Wat moet je wel doen om een echt sterke vrouw te zijn? Spreuken geeft het antwoord: “Een vrouw die de HEERE vreest, die zal geprezen worden.” Vrees de HEERE. Dat betekent kort gezegd: heb liefde en ontzag voor God, onze Vader in de hemel. Dien de HEERE. Laat de liefde voor God op nummer één staan in je leven. Dan ben je echt sterk. Dan sta je sterk. Niet omdat je zelf zo sterk bent. Maar omdat je dan een sterke God hebt, die je beschermt, bewaart en omringt met Zijn goddelijke zorg en genade.
 
Wat doet een sterke vrouw dan in het concrete leven van elke dag? Hoe ziet dat eruit? Nou, denk maar aan Ruth, de Moabitische. Zij wordt door Boaz een sterke vrouw genoemd (Ruth 3:11)! Denk maar aan Rachab in Jericho, die niet vertrouwde op haar eigen heidense volk en afgoden, maar zei: ik vertrouw op de HEERE, de God van Israël. Denk maar aan Abigaïl, die tegenover David wijs was en hem ervoor heeft bewaard om op een dwaze en agressieve manier wraak te nemen op Nabal. Denk maar aan Esther, die met gevaar voor eigen leven naar de koning ging, om haar volk te beschermen tegen de boze plannen van Haman. Denk maar aan Maria, zij begreep niet hoe haar toekomst zou gaan, maar toch zei ze: zie uw dienares, mij geschiede naar uw woord. Dat zijn allemaal sterke vrouwen, die de HEERE dienden in hun leven.

GEPREZEN!
En als jij verlangt om zo’n vrouw te zijn, dan ontvang je ook echt roem. Dan zal je geprezen worden, staat er in Spreuken 31:30. Hopelijk door mensen om je heen. Geliefden, familie, gemeenteleden. Die de Heere ook liefhebben en je aanmoedigen om te volharden in de dienst aan God. Maar, en dat is toch het belangrijkste, in ieder geval mag je weten en geloven: de HEERE ziet mij. God ziet je hartelijke liefde voor Hem. Hij ziet je goede werken, dat je Hem dient uitgeloof en dankbaarheid. En de HEERE zal je zegenen.

GEEN EIGEN KRACHT
Een sterke man, een sterke vrouw, daar gaat het dus over in Spreuken. Dat je zo’n sterke man of vrouw mag zijn en worden. En dan beseffen we meteen: die kracht hebben we niet van onszelf.Als man ben je niet immuun voor verleidingen. Er is geen vrouw die onkwetsbaar is tegenover aanvechting. Echte kracht ontvang je van God. Met Zijn hulp kan je sterk staan. Als de Heere Zijn genade schenkt, dan mag je steeds meer bij jezelf opmerken dat je groeit in geloof en liefde voor de Heere. Dat je groeit om het goede te doen. Dat je groeit om de ander te dienen en zo tot zegen te zijn voor de mensen om je heen.

KWETSBAAR
Wat betekent dat concreet in het huwelijk? Spreek maar eens samen door over Spreuken 31. Over de waarschuwingen aan man en vrouw. En over de opdracht aan man en vrouw. En stel elkaar die vraag: hoe kan ik jou helpen om een sterke man, een sterke vrouw te zijn? Hoe kan ik jou helpen om te vechten tegen de verleidingen. En je aan te moedigen het goede te doen?
 
Kijk, dan merk je: om sterk te zijn zal je vooral kwetsbaar moeten kunnen zijn naar elkaar in het huwelijk. Dat je je kwetsbaar kan opstellen. Zodat je niet alleen die dingen met elkaar deelt waar je trots op bent. Maar om ook te spreken over wat je moeilijk vindt. Waar je verdriet over ervaart. Waar je je voor schaamt. Wat kan het een zegen zijn als je juist in de veiligheid en bescherming van het huwelijk je kwetsbaar kan opstellen naar elkaar. Zodat je weet waar je elkaar ook in kan bemoedigen. En waarvoor je kunt bidden voor de ander. Juist door kwetsbaarheid over en weer kan je enorm groeien in de verbondenheid in je huwelijk. Kan je sterk staan in je huwelijk. Omdat je dan ook daadwerkelijk merkt: mijn geheimen, mijn kwetsbaarheden zijn veilig bij de ander. Ze veroordeelt me niet, hij lacht mij niet uit.

Waar begin je te bouwen? Hoe kan je groeien? Ik zou zeggen, begin maar bij het gebed. Vraag de Heere om inzicht te krijgen in je huwelijk. Vraag of Hij jullie die dingen wil laten zien waar jullie nog in kunnen groeien. En bidt om Zijn kracht en nabijheid. Als je zo in geloof God om hulp vraagt, dan mag je er vast van overtuigd zijn dat de Heere je ook wil en zal helpen. In voorspoed en tegenspoed. In gezondheid en ziekte. In mooie en moeilijke dagen. Dan kan je echt tot zegen zijn voor elkaar. Tot zegen voor de mensen om je heen. En zo leven tot eer van God.
 

  Auteur | Ds. Corneel Koster

De Bazuin jaargang 15 nr. 10 | pagina 6-10