HET BELANG VAN ECHT GELOOF

Hoe houd je als gemeente de jongeren vast? Een steeds terugkerende vraag, niet in de laatste plaats voor kerkenraden. Is modernisering het antwoord?

TWIJFEL
Menig jongere, en dan denk ik aan jeugd vanaf zo’n 16 jaar, heeft twijfels. Ze twijfelen bv. of ze wel belijdenis willen doen. Of als ze dat, korter of langer geleden, al hebben gedaan of ze nog wel echt geloven. Of het geloof wel wat uitmaakt in hun leven. Niet alle jongeren twijfelen, maar ik denk dat veel ouders en kerkenraden het probleem wel herkennen. Er zijn jongeren die bv. om hun ouders wel naar de kerkdiensten blijven komen maar die niet meer enthousiast meedoen. Er zijn er ook die steeds vaker weg blijven of helemaal afhaken. Is er een manier om jongeren weer ‘begeesterd’ te krijgen? We weten misschien niet altijd alle redenen voor dat afhaken, maar een paar oorzaken kunnen we wel aanwijzen. Die hebben vooral te maken met modernisering in de kerken.

VRIJZINNIGHEID
Om maar wat verder van huis te beginnen: vrijzinnigheid. Het spreekwoord zegt: vrijzinnigheid heeft geen kinderen. Een treffend voorbeeld is een protestantse gemeente in Assen. Een journalist heeft hen een jaar lang gevolgd. Ze hebben van alles gedaan om de jeugd te behouden, de inhoud flink gemoderniseerd, maar de kerkgangers werden ouder en grijzer. De jongste gemeenteleden zijn vijftigers. Het verhaal uit 2015 is nog terug te luisteren via www.2doc.nl¹). In het interview vraagt de predikante zich af of God er wel is, ze wil daarvoor bewijs. Ze gelooft ook niet in een lichamelijke opstanding, wel in de metafoor van de opstanding. Ze was er zelf niet bij, dus ze weet niet of het waar is. Ze denkt zelf ook wel dat dat ten diepste het punt is, dat ze het niet meer geloven … Als het Woord niet meer wordt geloofd prikt de jeugd al snel de lege vormen door. Waarvoor zou je er dan nog aan mee doen? Vrijzinnigheid heeft gezorgd voor massale kerkverlating.

ENTERTAINISERING
Een andere poging om jongeren (en ouderen!) bij de gemeente te houden is wat ik noem entertainisering. Zorgen voor een soort van vermaak tijdens de diensten: eigentijdse muziek, gebruik van drama en/of filmpjes, jongeren (en ouderen, hoe sneu …) een taak geven in de diensten. Het moet aantrekkelijk zijn, er moet iets te beleven zijn zodat ze naar de kerk blijven komen. Dat gaat altijd ten koste van de inhoud, de preken worden korter en ‘licht verteerbaar’. Er wordt vooral gesproken over liefde, zonde en tucht zijn niet populair. Je kan je afvragen wie in dit soort diensten nog geëerd wordt, God of de moderne mens. Veel PKN gemeenten hebben inmiddels ondervonden dat ook dit de jeugd niet vasthoudt. Religieus entertainment legt het af tegen het echte wereldse werk. Toch zijn er nog steeds kerken die dit middel willen proberen. Het zal ze niet brengen wat ze hopen, maar het tegenovergestelde: oppervlakkigheid en uiteindelijk kerkverlating.

FORMALISERING
We komen dichter bij huis als we spreken over formalisering. Daarmee bedoel ik dat alles bij het oude moet blijven omdat dat goed is en zo hoort. Veranderingen zorgen voor dwaling en afval, dus gaan we daar niet aan beginnen. Er is een sterke nadruk op de leer en op de vastgestelde regels. Het imago van deze kerken is star en streng. Wat ouderwets ook, er is eigenlijk geen ruimte voor vernieuwing. De ouderen in deze kerken leven meestal wel echt met en dichtbij de Heere. Maar voor jongeren kan zo’n kerkelijk leven gemakkelijk vormendienst worden. We doen het zo omdat het zo hoort. In zo’n klimaat is het voor jongeren echt moeilijk om enthousiast kerklid te blijven, dat moeten we niet onderschatten. Er zijn er die dan gaan shoppen, om te zoeken naar een ‘kerk die beter bij hen past’. Er zijn er ook die teleurgesteld raken of onverschillig worden en langzaam aan afhaken.

HUIVERIG
Ik denk dat er niet alleen zo tegen sommige reformatorische kerken wordt aangekeken, maar wellicht ook tegen onze kerken. Misschien denken wij genuanceerder dan hier zojuist kort door de bocht is geschetst, maar ik vrees dat wij toch wat angstig zijn om dingen te veranderen. Dit is ook niet verwonderlijk gezien de ontwikkelingen in de kerken waaruit we zijn ontstaan. Daar begonnen de veranderingen in de jaren ’90 en inmiddels is de GKv onherkenbaar veranderd. De gereformeerde veren zijn afgeschud maar zijn ze zo al ‘entertainiserend’ niet onderweg naar vrijzinnigheid? Geen wonder dat wij huiverig zijn om het pad van veranderingen op te gaan.

VURIGE LIEFDE
Niet alle veranderingen zijn echter bij voorbaat verkeerd. We moeten niet blind zijn voor de situatie van de jongeren in de kerk. Ze groeien op in een sterk geïndividualiseerde samenleving, alles is gericht op wat jezelf wilt: je moet je er goed bij voelen, anders moet je het niet doen! Die boodschap druppelt dagelijks binnen, dat heeft ook z’n uitwerking op het leven met de Heere. Het gevoel speelt steeds meer mee, ook bij ouderen. En dat is niet verkeerd, is er immers bij onze doop niet gebeden dat we Christus zullen aanhangen met waar geloof, vaste hoop en vurige liefde? Zeker die vurige liefde heeft veel te maken met ons gevoel. En dat is nu juist iets wat jongeren vaak missen in de kerk, vurige liefde.

OPRECHT
Voor jongeren is het ontzettend belangrijk dat ze zien dat het geloof in God echt is. Dat er werkelijk geleefd wordt volgens het Woord van de Heere. Dat dit niet alleen iets is van de zondag, maar van elke dag. Niet alleen dat we heel goed wéten wat er in de Bijbel en de belijdenis staat en dat we dat ook gelóven. Maar dat we dat ook dóen. Dat is iets wat we bij onszelf moeten nagaan. Hoe oprecht ben ik in mijn dagelijks leven? Dien ik de Heere echt met heel mijn leven of misschien (deels ook) uit gewoonte? Want juist daar knappen jongeren op af. Als de vurige liefde ontbreekt.

DAGELIJKSE BEKERING
Zondag 33 leert ons dat we ons dagelijks moeten bekeren. Onze oude mens moet afsterven en de nieuwe mens moet opstaan. Dat is werk van de Heilige Geest. Daardoor heeft die nieuwe mens hartelijke vreugde in God door Christus. En zin en liefde om naar de wil van God in alle goede werken te leven. Niet maar een beetje vreugde, zin en liefde, maar veel! Als dat zichtbaar en merkbaar is, thuis én in de kerk, dan helpen we de jeugd enorm om ook enthousiast, begeesterd, te leven met de Heere.

UITGEKOZEN
Dat is niet in de eerste plaats een kwestie van een goede sfeer in de gemeente, van alleen maar blijdschap en mooie woorden. Of van meer liederen zingen of andere instrumenten. Dat is zeker ook niet onbelangrijk, maar voor jongeren is in de eerste plaats belangrijk dat ze de persoonlijke omgang met de Heere leren. Dat hun geloof diepgang krijgt, dat ze kunnen wortelen. Dat ze leren dat de Heere hen uitgekozen heeft om voor Hem te leven. Dat ze erbij horen, dat Hij élke dag voor hen zorgt, dat hun leven zin heeft. Dat God ons zelfs zó lief heeft dat Hij nota bene Zijn eigen Zoon de straf heeft gegeven die wíj verdiend hebben. En dat wij daarom nu in Christus voor God rechtvaardig zijn en eeuwig met Hem mogen leven. Wát een evangelie!

GROTE DADEN
Dat moeten we de jeugd leren. Door het voor te leven en door onderwijs. Dat is niet altijd gemakkelijk maar we hebben met de catechismus geweldig lesmateriaal, dat moeten we vooral blijven gebruiken! En wat is het bemoedigend als ze in begrijpelijke preken horen van de grote daden van de HEERE. Dat we nu nog steeds te maken hebben met Dezelfde God Die Zijn volk Israël op spectaculaire wijze uit Egypte bevrijdde. Of Die in één nacht het leger van de Assyriërs, 185.000 man sterk (Jes. 37), vernietigde om Zijn volk te bevrijden. Of Die een engel stuurde om Petrus uit de gevangenis te bevrijden (Hand. 12). Díe God is ónze God, Hij heeft alle macht in hemel en op aarde. Bij hem is je leven eeuwig veilig!

GEBED
Als we zorgen hebben over onze jongeren, laten we dan Díe machtige God erbij roepen! Gebed is het sterkste wapen wat we hebben, daarmee kunnen we de hulp inroepen van de Drieenige God. We mogen pleiten op Zijn beloften die aan hen verzegeld zijn bij hun doop. Laten ouders (en grootouders) niet ophouden te bidden voor hun kinderen. Laten gemeenteleden bidden voor de jeugd van de kerk en ook met ze spreken, ze bemoedigen. En ook niet vergeten te bidden voor predikanten en onderwijzers, om wijsheid en tact om de jeugd goed te onderwijzen. Bidt vrijmoedig, want de HEERE is trouw, Hij zal eeuwig Zijn verbond gedenken!
 
Eindnoot
¹ https://www.2doc.nl/docs/radio-doc/2015/niemand-leeft-voor-zichzelf.html
 

Auteur | J. Wieringa

De Bazuin jaargang 16 nr. 4 | pagina 24-26