Tussen biblicisme en schriftkritiek met aandacht voor de nieuwe hermeneutiek
De Bijbel is een boek dat zowel aangevallen als misbruikt wordt.
Hoe houden we vast aan het juiste gebruik van de Schrift als Gods woord in een postmoderne tijd waarin de Bijbel enerzijds genegeerd en anderzijds misbruikt en gerelativeerd wordt.
Als kerken staan we voor een geweldige uitdaging.
In een tijd die sterk verandert staat het lezen van de Bijbel onder druk.
Daarnaast hebben we te maken met een nieuwe hermeneutiek die het gezag van de Bijbel ondermijnt.
Dit alles vraagt van ons dat we ons bezinnen hoe wij Gods Woord als norm kunnen bewaren in een sterk veranderende cultuur.
dr. P. (Pieter) Boonstra, predikant GKv Bussum-Huizen
Gods Woord als norm bewaren in een sterk veranderende cultuur
In Nader Bekeken van mei schreef dr. P. Boonstra een artikel over het bewaren van Gods Woord als norm. Hij begint met een duiding van onze sterk veranderende cultuur en wijst daarbij op de rol van internet. Door veelvuldig gebruik daarvan lijkt ons concentratievermogen aangetast te worden en wordt het moeilijk informatie op te slaan en te verwerken.
Een ander punt is de postchristelijke tijd waarin we leven: de afstand tot de Bijbel wordt steeds groter en de godloze cultuur komt dichterbij. Als belangrijkste element noemt hij onze tijd als postwaarheidstijdperk: postmodernisme maakt bijna overal de dienst uit. Ieder individu heeft zijn eigen waarheid en dat is iets puur persoonlijks geworden waarover je niet kunt argumenteren. Dé waarheid is er dan niet.
Haaks op dat alles staat onze belijdenis over de Bijbel als norm (Nederlandse Geloofsbelijdenis artikel 3, 5 en 7). Het woord van God is niet uit menselijk initiatief voortgekomen (2 Petrus 1: 21). We zijn geroepen ons te onderwerpen aan Gods Woord.
Tussen de Bijbel en de cultuur is een grote kloof ontstaan.
Daarbij signaleert Boonstra twee valkuilen in het omgaan met die kloof: het biblicisme en de schriftkritiek.
Boonstra werkt een paar voorbeelden van een biblicistisch omgaan met de Bijbel uit en geeft ook aan hoe we die valkuil kunnen vermijden. Hij blijkt zich te begeven in het goede gezelschap van dr. S. Greijdanus en dr. J. van Bruggen in hun publicaties over het verklaren van de Bijbel.
Als het gaat om schriftkritiek spreekt Boonstra over het buiten spel zetten van de Bijbel. Daarbij noemt hij als voorbeeld het omgaan met 1 Timotheüs 2: 12, waarin Paulus de vrouwen verbiedt om te onderwijzen aan en gezag te hebben over de man. Boonstra geeft aan dat juist hier geen tijdbepaalde elementen worden genoemd. Het aanvoeren van argumenten dat dit voorschrift van Paulus wel is ingegeven door de situatie van toen, kan alleen door dit element van buiten de tekst, de tekst in te dragen. Zo kan de Bijbel buiten spel worden gezet. Boonstra eindigt met aanwijzingen hoe wel recht gedaan kan worden aan de Bijbel. Hij maakt daarbij onderscheid tussen exegese die waar is en exegese die de tekst onrecht aan doet.
Het hele artikel is te lezen op de website van Woord en Wereld.